Sağolsun Nasıl Yazılır

TDK imla kurallarına göre, minnet bildiren "sağ olsun" ifadesi ayrı yazılır çünkü bir kişinin sağlam, sağlıklı olmasına dair bir temennidir.



Türkçenin özünde birisine duyulan şükran onun sağ, sağlıklı olmasını dileyerek ifade edilir. "Sağlığına duacıyız" derkenki gibi.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

İlizyon Nasıl Yazılır

TDK'ya göre yanılsama anlamına gelen bu kelimenin doğru yazımı "İLLÜZYON" şeklindedir.

Dil Derneği yazım kılavuzu da "illüzyon" yazımını önermektedir.



Türkçedeki küçük ünlü uyumu gereği İ'den sonraki sessli harfin İ ya da E olması gerekir ama illüzyon kelimesi Türkçeye Fransızcadan geçmiş yabancı kökenli bir kelime olduğu için bu kurala uymamaktadır.



BU kelime yerine Türkçe karşılığı olan "yanılsama"yı kullanmak, bu türden tereddütleri giderecektir.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Pekte mi Pek De Mi

- Pek de güzelmiş maşallah.

- Pek de düşünmüyorum.

- Pek de vefalı değil...



TDK kurallarına göre doğru kullanım yukarıdaki gibidir çünkü burada de ayrı yazılır. Yumuşamamasının sebebi de budur.



Ayrıntılı bilgi için bkz. Dahi Anlamındaki De, Te Olur mu?





Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Anfi mi Amfi mi

TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzlarına göre kelimenin doğru yazılışı amfi'dir. Nitekim Batı dillerinde "Amphi" şeklinde yazılmakta ve 'amfi' diye okunmaktadır.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅


Hoşgeldin Nasıl Yazılır?


Herkez mi Herkes mi


TDK İmla Kılavuzu - 1985

Hiçbirzaman Nasıl Yazılır

Hiçbir zaman'ın tamamı birleşik yazılmaz. "Hiçbir" kısmı birleşik yazılır. Bkz. Hiçbirşey Nasıl Yazılır



Son kelime ise ayrı yazılır: "Hiçbir zaman"



Sloganlaştırmak gerekirse:



Türkçede hiçbir şey birleşik yazılmaz. Her şey ayrı yazılır. Her zaman ayrı yazılır. Hiçbir zaman birleşik yazılmaz.



_____________________





Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Her Zaman Ayrı Mı Yazılır

TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzlarında "herzaman" diye bir madde yoktur. Sözlüklerde de yoktur. "Her Zaman" sıfat tamlaması zaten tüm zamanları ifade eder; özel bir anlam ortaya çıkmadığı için birleşik yazılmasına gerek yoktur.



Şöyle de denebilir: Türkçede hiçbir şey birleşik yazılmaz. Her şey ayrı yazılır. Her zaman ayrı yazılır. Hiçbir zaman birleşik yazılmaz.



_________________________





Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Haftasonu Ayrı mı Yazılır

TDK ve Dil Derneği haftanın son günlerine "Hafta Sonu" deneceği konusunda hemfikirdir. Birleşik yazım yazım kılavuzlarında kabul görmemektedir. Uygulamada da birleşik yazım, ayrı yazımdan daha azdır. Ayrı yazmak daha doğrudur.

Nitekim "hafta-içi" de ayrı yazılır. Bkz. Haftaiçi Nasıl Yazılır



____________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

İyi Ki Doğdun Ayrı Mı Yazılır

"İyi Ki Doğdun" ayrı yazılır çünkü TDK yazım kurallarına göre "ki" bir ek değil ayrı bir kelime olarak yazılır.



Ayrıntılı bilgi için bkz. İyiki Nasıl Yazılır





_________________________________





Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Önyargı Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzunda birleşik yazılan "önyargı" maddesi olmamakla birlikte TDK'nın 2 ayrı teknik terim sözlüğünde önyargı maddesi mevcuttur ve sözlüklerde kelime birleşik yazılmaktadır.

Ayrıca Dil Derneği yazım kılavuzu "önyargı" kelimesinin birleşik yazılmasını önermektedir. Bu husus 1980'den sonra iki otorite arasında tartışma konusu olmuşsa da söz konusu terim resmi devlet yayınlarında dahi birleşik yazılmaya devam etmektedir.



Velhasıl, ilk tahlile kanıp önyargı'nın ön yargı diye yazılması gerektiğine inanmak bizatihi önyargılı bir yaklaşımdır.



__________________________________





Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Eşorfman Nasıl Yazılır

Spor giysisine EŞOFMAN denir. Eşorfman, eşortman, aşortman gibi kullanımlar hatalıdır. TDK bu konuda yanlışları da göstererek uyarıda bulunmaktadır.

Dil Derneği yazım kılavuzunda da doğru yazım eşofman şeklinde gösterilmektedir.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Entelektüel Nasıl Yazılır

Entelektüel tek L ile yazılır çünkü Fransızca telaffuzu Türkçeye 1980'lerden önce o şekilde geçmiştir. Nitekim TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzlarında da kelimenin tek L harfiyle yazıldığı kabul edilmektedir.

Çift L harfli yazım 1980'lerden sonra İngilizce'nin etkisiyle "intellectual" telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Henüz Türkçe yazımın değişmesini gerektirecek kadar yaygınlaşmadığı kabul edilmektedir.



________________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Ayçiçeği Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna ve Dil Derneği'ne göre ayçiçeği birleşik yazılır. Gün Çiçeği, Günebakan ve Gündöndü de denir.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Anavatan Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzunda "anavatan" maddesi olmasa da TDK'nın Uluslararası İlişkiler Terimleri Sözlüğü'nde bu terim vardır ve birleşik yazılmaktadır.



Nitekim Dil Derneği yazım kılavuzunda da anavatan kelimesi birleşik yazılmaktadır.



Geçmişin ünlü Anavatan Partisi'nde de Anavatan kelimesi birleşik yazılıyordu.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Tali Nasıl Yazılır

İkincil anlamına gelen TALİ kelimesi şapkayla yazılabilir çünkü A uzun okunur. TDK şapka işaretini Batı dillerinden Türkçeye geçen kelimelerde kaldırmıştır. Tâli kelimesinin kökü Arapçadır.



Bununla birlikte A'nın kısa okunduğu "tali" diye ayrı bile kelime yoktur. Şapkasız yazılsa da bir karışıklığa yol açmaz. Bu nedenle şapkasız yazılabileceğini savunan otoriteler vardır. Nitekim TDK Türkçe Sözlük'te de şapkasız olarak yer almaktadır.



Taali, Tağli gibi yazımlar yanlıştır.



___________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Hacca Nasıl Yazılır

Hac kelimesi yalın haldeyken tek C harfiyle yazılır ama hacca, haccı, haccın örneklerindeki gibi ek geldiğinde iki C harfiyle yazılır.



Bunun sebebi hac kelimesinin Arapça aslının (حج) şeddeli yazılması yani iki C'li olmasıdır.



Velhasıl, "haca" yazmaya gerek yoktur. "Hacca" yazmak ve o şekilde söylemek doğrusudur.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Ceday

Star Wars'ta "ceday" okunan İngilizce kelime "JEDI" diye yazılır. Jedi kelimesi filmin yapımcıları tarafından uydurulmuştur. İlham kaynağı konusunda çeşitli rivayetler vardır



Birincisi, eski Hint-İran dillerinde büyücüyü ifade eden Cadu/Cazu kelimesidir; ki bu kelime Türkçeye de "cadı" şeklinde geçmiştir.



Bir diğer rivayet, samurayların hayatını konu alan filmlere verilen "Jidaigeku" kelimesidir.



Ayrıca Barsoom dizisinde geçen Jek ve Jeddak kelimelerinin de etkisi olabilir çünkü Yıldız Savaşları'nın yapımcısı George Lucas bu diziyi de filme uyarlayan kişidir.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Eşek-Doğru Yazılışı

TDK imla kılavuzu eşek kelimesini tek Ş harfiyle yazmaktadır. Dil Derneği de aynı yazımı önermektedir.



Günlük konuşmada Ş harfinin üstüne basarak, uzatarak söyleme eşek kelimesindeki aşağılayıcı anlamı güçlendirmek, vurgulamak içindir.



"Şeddeli eşek" deyimi de buradan gelmektedir.



Şedde şu işarettir: ّ



Eski alfabede şeddelenen bir sessiz harf, iki taneymiş gibi okunur. Eşek kelimesi şeddelenirse eşşek olur. binek hayvanı ismini değil de kelimenin hakaret anlamını vurguladığını ifade etmek isteyen eskiler bu yüzden "eşek" yerine "şeddeli eşek" derlermiş ama bu, kelimenin iki Ş'yle yazılması gerektiğini göstermez. Tam tersi, kelimenin esas yazımının tek Ş'yle olduğunu ima eder.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

İyiki Nasıl Yazılır

"İyi ki doğdun", "İyi ki varsın" derkenki ifade "iyi ki" şeklinde ayrı yazılır. TDK imla kurallarına göre de bu şekilde yazılmaktadır.

Yukarıda geçen "derkenki"nin ki'si ise birleşik yazılır çünkü sebep sonuç ilişkisi kuran ki değildir. Birleşik yazılan -ki, zaman belirtecini (zarf) ya da adın bulunma halini ada çevirmektedir.



__________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Yada Ayrı mı Bitişik mi

TDK kurallarına göre "ya da" ayrı yazılır çünkü "Ya biri ya öbürü" derken kullanılan "ya" kelimesinin anlamının dahi anlamındaki de ile güçlendirilmiş halidir ve dahi anlamındaki de ayrı yazılır.

Dahi anlamında de'nin ayrı yazıldığı diğer örnekler: Gidip De Nasıl Yazılır, Hiç De Nasıl Yazılır, Çok Da Nasıl Yazılır



Birleşik yazılan Yada, Kırgızların Cada adını verdiği bir taş adıdır. Bkz. Yada Nasıl Yazılır



________________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Birtakım Sözcüğü Nasıl Yazılır

TDK İmla Kılavuzu'na ve Dil Derneği'nin Yazım Kılavuzu'na göre "birtakım" birleşik yazılır.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985