Ceday

Star Wars'ta "ceday" okunan İngilizce kelime "JEDI" diye yazılır. Jedi kelimesi filmin yapımcıları tarafından uydurulmuştur. İlham kaynağı konusunda çeşitli rivayetler vardır



Birincisi, eski Hint-İran dillerinde büyücüyü ifade eden Cadu/Cazu kelimesidir; ki bu kelime Türkçeye de "cadı" şeklinde geçmiştir.



Bir diğer rivayet, samurayların hayatını konu alan filmlere verilen "Jidaigeku" kelimesidir.



Ayrıca Barsoom dizisinde geçen Jek ve Jeddak kelimelerinin de etkisi olabilir çünkü Yıldız Savaşları'nın yapımcısı George Lucas bu diziyi de filme uyarlayan kişidir.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Eşek-Doğru Yazılışı

TDK imla kılavuzu eşek kelimesini tek Ş harfiyle yazmaktadır. Dil Derneği de aynı yazımı önermektedir.



Günlük konuşmada Ş harfinin üstüne basarak, uzatarak söyleme eşek kelimesindeki aşağılayıcı anlamı güçlendirmek, vurgulamak içindir.



"Şeddeli eşek" deyimi de buradan gelmektedir.



Şedde şu işarettir: ّ



Eski alfabede şeddelenen bir sessiz harf, iki taneymiş gibi okunur. Eşek kelimesi şeddelenirse eşşek olur. binek hayvanı ismini değil de kelimenin hakaret anlamını vurguladığını ifade etmek isteyen eskiler bu yüzden "eşek" yerine "şeddeli eşek" derlermiş ama bu, kelimenin iki Ş'yle yazılması gerektiğini göstermez. Tam tersi, kelimenin esas yazımının tek Ş'yle olduğunu ima eder.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

İyiki Nasıl Yazılır

"İyi ki doğdun", "İyi ki varsın" derkenki ifade "iyi ki" şeklinde ayrı yazılır. TDK imla kurallarına göre de bu şekilde yazılmaktadır.

Yukarıda geçen "derkenki"nin ki'si ise birleşik yazılır çünkü sebep sonuç ilişkisi kuran ki değildir. Birleşik yazılan -ki, zaman belirtecini (zarf) ya da adın bulunma halini ada çevirmektedir.



__________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Yada Ayrı mı Bitişik mi

TDK kurallarına göre "ya da" ayrı yazılır çünkü "Ya biri ya öbürü" derken kullanılan "ya" kelimesinin anlamının dahi anlamındaki de ile güçlendirilmiş halidir ve dahi anlamındaki de ayrı yazılır.

Dahi anlamında de'nin ayrı yazıldığı diğer örnekler: Gidip De Nasıl Yazılır, Hiç De Nasıl Yazılır, Çok Da Nasıl Yazılır



Birleşik yazılan Yada, Kırgızların Cada adını verdiği bir taş adıdır. Bkz. Yada Nasıl Yazılır



________________________



Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Birtakım Sözcüğü Nasıl Yazılır

TDK İmla Kılavuzu'na ve Dil Derneği'nin Yazım Kılavuzu'na göre "birtakım" birleşik yazılır.

Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Önsöz Kelimesi Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzunda yer almamakla birlikte TDK sözlüklerinde "önsöz" birleşik yazılmaktadır. Hatta TDK sözlüğünün kendi önsözü "önsöz" başlığını taşımaktadır.



Dil Derneği yazım kılavuzu da önsöz birleşik yazımını önermektedir.



Önsöz sadece önden söylenen söz anlamına gelmez; kitapların en başında okura hitaben yazılan kısmı ifade eden, daha dar bir anlamı vardır. O yüzden birleşik yazılması uygundur.





Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985

Hanehalkı Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzunda yer almamakla birlikte Hanehalkı birleşik yazılır çünkü bu bir iktisat terimidir ve iktisat terminolojisinde birleşik yazımı kabul edilmiştir.



Devlet İstatistik Kurumu'nun yayınlarında bu kelime birleşik yazılmaktadır:







TDK'nın resmi sitesinde de bu kelimenin İktisat Terimleri Sözlüğü'nde yer aldığı ve birleşik yazıldığının kaydı bulunmaktadır:







Hanehalkı, fündelik dile ait bir kelime değildir. O yüzden imla kılavuzlarında birleşim yazım örneği olmaması normaldir. Teknik kullanımı, TDK açısından da birleşik yazımın doğru olduğunu göstermektedir.













Göktürkçe Türk Yazısı - 𐰚𐰼𐰇𐱅 - 𐰰𐰼𐰇𐱅
Hoşgeldin Nasıl Yazılır?
Herkez mi Herkes mi
TDK İmla Kılavuzu - 1985