Nasıl Yazılır

Van Kedisi Nasıl Yazılır

Van kedisi bir kedi ırkını ifade eder ve adının ilk harfleri Ansiklopedi maddelerinde, bilimsel kitaplarda büyük harfle yazılır.

Ancak cümle içi kullanımlarda Van kedisinin adının cins adı olarak kullanıldığını görüyoruz. Nitekim "Van kedisi" tam anlamıyla bir 'cins adı'dır.

Kediler üzerine yazılan veterinerlik yazılarında ve diğer kitaplarda bu yazım büyük çoğunlukla tercih edilmektedir.

Atatürk Göktürk Alfabesi İle Nasil Yazilir - 𐰀𐱃𐰀𐱅𐰇𐰼𐰚
Hiç de Nasıl Yazılır
Türk Öğün Çalış Güven Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır
İyiki Nasıl Yazılır

İngilizce Saat Nasıl Yazılır

Saati İngilizce konuşan insanların anlayacağı şekilde yazmanın en kolay yolu 24 saat üzerinden yazmaktır. Örnek:

Time: 23:55

12 saat üzerinden yazmak için öğleden önceyse A.M. diye, öğleden sonraysa P.M. diye ekleme yapmak gerekir.

Time: 11:55 PM

Öğleden öncesi için örnek:

Time: 11:55 AM

Eğer cümle kurarak, daha açık yazmak gerekirse saatten önce "It is" getirmek gerekir. Örnek:

It is 11:55 PM

ya da

It is 23:55

"Çeyrek geçe", "buçuk", "çeyrek kala" gibi ifadeler için aşağıdaki tabloya başvurabilirsiniz. Noktalı yerlere saat gelecek.

Atatürk Göktürk Alfabesi İle Nasil Yazilir - 𐰀𐱃𐰀𐱅𐰇𐰼𐰚
Hiç de Nasıl Yazılır
Türk Öğün Çalış Güven Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır
İyiki Nasıl Yazılır

Uluslararası Nasıl Yazılır

Dil Derneği "uluslararası" kelimesinin birleşik yazımını kabul etmektedir ve yazılı, basılı yayın ve eserlerde kabul gören görüş budur.

TDK bir dönem "uluslar arası" şeklinde ayrı yazımın doğru olduğunu savunmuştur. O zamanlardan kalma bir örnek:

Fakat TDK'nın günümüzde bu görüşü terk ettiğini söyleyebiliriz. TDK imla kılavuzunda hala "Uluslararası" ya da "Uluslar Arası" diye bir madde yoktur ama TDK Güncel Sözlük'te "Uluslararası" maddesi mevcuttur.

Dolayısıyla hem otoritelerin ortak kabulü hem de çok net yaygın kullanım Uluslararası'nın birleşik yazımı üzerinedir.

__________________

Atatürk Göktürk Alfabesi İle Nasil Yazilir - 𐰀𐱃𐰀𐱅𐰇𐰼𐰚
Hiç de Nasıl Yazılır
Türk Öğün Çalış Güven Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır
İyiki Nasıl Yazılır

Cigabayt Nasıl Yazılır

Bir milyar byte (bayt) anlamına gelen kelime İngilizce Gigabyte şeklinde yazılır. İngilizcede bu kelime "cigabayt" şeklinde de "gigabayt" şeklinde de okunur. Webster sözlüğü İngilizcede her iki okunuşun da doğru ve geçerli olduğunu belirtmektedir: https://www.merriam-webster.com/dictionary/gigabyte

İngilizceden alıntı bir kelime olduğu için Türkçede de aynı şekilde yani "Gigabyte" yazmak kural olarak en doğrusudur. Nitekim TDK da "Gigabyte" yazımını kullanmaktadır.

Bununla birlikte bu kelimenin Türkçede çok yaygınlaştığını düşünerek kelimeyi okunuşuyla "cigabayt" diye yazanlar vardır. Eğer çok yaygınlaşır ve TDK, Dil Derneği gibi otoritelerden de kabul görürse bu yazım kelimenin Türkçesi haline gelebilir fakat henüz öyle bir noktaya gelinmiş değildir.

En pratik çözüm ise, TDK'nın da yaptığı gibi GB kısaltmasını kullanmaktır. Bu hem harften tasarruftur hem uluslararası iletişime yatkın bir tercihtir hem de ciga-giga polemiğinden kaçma imkanı sağlar.

Söz Konusu Nasıl Yazılır

Dil Derneği yazım kılavuzuna göre "sözkonusu" şeklindeki birleşik yazım doğrusudur. Yani Dil Derneği'ne göre bu ifade kalıplaşıp deyimleşmiştir.

TDK imla kılavuzunda ne "söz konusu" ne de "sözkonusu" maddesi vardır ama TDK Sözlük'te "Söz Konusu" maddesi mevcut olduğu için TDK'ye göre bu ifadenin ayrıl yazılması gerektiğini söyleyebiliriz.

Nitekim resmi kurumlar ve basılı eserlerin, yayınların çoğunluğu da "söz konusu" şeklindeki ayrı yazımı tercih etmektedir. Bu ifadenin kalıplaşarak yeni bir anlam kazanmış olup olmadığı da tartışmalıdır. "Söz konusu" gerçekten de söz söylenirken konu edilen hususu ifade eder. Birleşecek kadar özel bir anlam oluştuğunu söylemek güçtür.

Eskiler buna "mevzu-ı bahis" derdi. Yani "bahsi geçen mevzu", "sözü edilen konu" anlamında. Günümüzdeki "söz konusu" ifadesi gayet anlaşılırdır ve geyet yeterli bir biçimde bu anlamı karşılamaktadır.

Atatürk Göktürk Alfabesi İle Nasil Yazilir - 𐰀𐱃𐰀𐱅𐰇𐰼𐰚
Hiç de Nasıl Yazılır
Türk Öğün Çalış Güven Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır
İyiki Nasıl Yazılır

Konya Ovası Nasıl Yazılır

Konya ilinin adı özel ad olduğu gibi Konya Ovası da bir coğrafi ad olarak özel addır. İlk harflerinin büyük harfle yazılması ve kesme işaretiyle ayrılması gerekir: Konya Ovası'nı, Konya Ovası'na, Konya Ovası'nda, Konya Ovası'ndan gibi...

Bu yazım şekli yazılı ve basılı eserlerde de istikrarlı ve yerleşik biçimde kullanılmaktadır. Örnek kupür aşağıdadır.

Başıboş Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzunun bazı basılarında "Başıboş" maddesi yoktur. Bu da bu sözün ayrı yazılacağını düşündürebilir. Lakin TDK Sözlük'te Başıboş maddesi mevcuttur.

Dil Derneği yazım kılavuzu da Başıboş maddesini içermektedir ve o da birleşik yazımı önermektedir. Dolayısıyla Başıboş kelimesinin birleşik yazılması gerektiğini söyleyebiliriz.

Analiz etmek gerekirse; 'başı boş' ifadesi ilk anlamı itibarı ile deyimsel değildir. Başın boş olduğunu ifade etmesi, kalıplaşmış "başıboş" kelimesindeki anlamı kendiliğinden vermez. O nedenle burada bir birleşerek kalıplaşma olduğunu söyleyebiliriz.

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Türkçesi Nasıl Yazılır

"Türkçe" bir özel ad değildir. O yüzden, Türkçeden sonra kesme işareti gelmez. TDK'nin tespiti bu yöndedir.

Türkçenin diğer otoritesi olan Dil Derneği de aynı kanaattedir ve bu tüm dil adları için geçerlidir. Örnek vermek gerekirse doğru yazımlar şöyledir: Türkçesi, Almancanın, Bulgarcada, Fransızcaya gibi...

TDK'nın eski üyelerinin kurduğu ve aynı geleneği sürdüren Dil Derneği'nin tespiti şöyledir:

http://www.dildernegi.org.tr/TR,269/sik-sorulan-sorular.html

Konu hakkında ayrıca bkz. Türkçede Nasıl Yazılır

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Anadolumuz Nasıl Yazılır

Anadolu bir ülke ya da şehir ismi olmamakla birlikte coğrafi bir addır yani özel addır. Büyük harfle başlaması ve çekim eklerinden kesme işaretiyle ayrılması gerektiği kabul edilir. Aidiyet gösteren "-miz" iyelik eki de bir çekim ekidir ve kesme işaretiyle ayrılır. Yani "Anadolu'muz" yazmak gerekir.

TDK Sözlük'te Anadolu adının geçtiği örnek cümlelerin hepsinde bu ad kesme işaretiyle ayrılmıştır.

Belirtelim ki noktalama işaretlerinin kabul edildiği ilk yıllarda her özel adın kesme işaretiyle ayrılması kuralı benimsenmemiştir. İlk başta kesme işareti sadece anlam karışıklığı olabilecek durumlarda kelimenin köküyle ekinin ayırt edilmesi için kullanılan 'seçimlik' bir işaretti. Bu yüzden, özellikle eski basım kitaplarda ve gazetelerde kesme "Anadolumuz" gibi kesme işaretiyle ayrılmamış yazımlara rastlamak mümkündür. Kesme işaretinin her özel ada gelmesi kuralı 1960'lardan sonra oturmuştur.

Bununla birlikte; söz konusu bakış açısına göre bile kast edilenin Anadol mu yoksa Anadolu mu olduğunu ayırt etmek için her halükarda u'dan sonra kesme işareti getirilmesi faydalı olacaktır.

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Beştaş Oyunu Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna göre Beştaş birleşik yazılır

Bu tabir kalıplaşarak deyimleşmiş ve 5 adet taş anlamına gelmenin ötesinde bir oyun adı anlamı kazanmıştır. O yüzden birleşik yazılması bizce de doğrusudur.

Aynı şey beştaş pırlantalı takıları tek kelimeyle "beştaş" diye ifade ederken de geçerlidir.

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Ukranya Mı Ukrayna Mı

-Karadeniz'in kuzeyindeki ülkenin adı Ukranya değil UkraYna'dır.

Ülke isimlerinin çoğu -ya şeklinde biter fakat Ukrayna'nın adı bu konuda bir istisnadır. Sadece Türkçede değil diğer dillerde de adı -YNA şeklinde bitmektedir.

Benzer karışıklığa yol açan bir ülke adı için bkz. Moldovya Mı Moldova -Mı?

________________________________

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Moldova Mı Moldovya Mı?

Romanya ile Ukrayna arasındaki ülkenin adı Moldovya değil Moldova'dır.

Tarihte ülkenin "Moldavya" adıyla anıldığı olmuştur fakat hem ülkeye adını veren nehir hem de ülkenin adı zaman içinde dönüşerek Moldova haline gelmiştir. Sadece Türkçede değil diğer dillerde de bu ülkeye "Moldova" adı verilmektedir.

Karşılaştırınız: Ukranya Mı Ukrayna Mı?

______________________-

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Kiprik Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna ve diğer kaynaklara göre göz kapağındaki kıllar kiPrik değil kiRpik şeklinde yazılır.

Doğru yazımı hatırlamanın kolay yolu bu kıllar ile "kırpmak" fiili arasındaki bağlantıyı hatırlamaktır. Kirpikler göz "kıRp"ınca hareket ederler. Hatta kirpik kelimesinin "(göz) kırpmak" kökünden geldiği ileri sürülür.

Bununla birlikte toRpak değil toPrak, yaRpak değil yaPrak yazımları doğrudur. Zira biri "torpamak" kökünden öbürü "yapırğamak" kökünden türemiştir.

___________________

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Herkese Nasıl Yazılır

TDK ve diğer otoriteler bu konuda hemfikirdir: "herkez" değil "herkes" yazmak gerekir. Bunun yönelme (-e) durumu da "herkese" şeklindedir.

"Herkeze" ifadesi ise yanlıştır. Zira bu kelimenin kökü "kişi" (herkeş) kelimesidir. Z harfiyle bağlantısızdır.

Bkz. Herkes mi Herkez mi

_____________________

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

An Be An Nasıl Yazılır

"Ânı anına" anlamındaki an-be-an sözü TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzlarına göre birleşik yazılmaktadır: "Anbean"

Bu söz "ân" kelimesinin araya Farsça "be" girmiş olarak tekrarlanmasıyla oluşur. Her ne kadar Türkçede "an" kelimesi zaten varsa da bu kalıplaşma dilde ayrı ve yeni bir anlam yaratmaktadır. Bu yüzden birleşik yazılması isabetlidir.

_______________________________________

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Gitgide Ayrı Mı Yazılır

TDK imla kılavuzunda "Gitgide" maddesi yoktur fakat TDK Sözlük'te "Gitgide" maddesi vardır ve söz konusu kelime sözlükte birleşik yazılmaktadır.

Dil Derneği Yazım Kılavuzu'nda "Gitgide" maddesi mevcuttur ve o da kelimenin birleşik yazılmasını önermektedir.

Dolayısıyla "gitgide" ayrı yazılmaz, birleşik yazılır. Her iki otorite de bu konuda hemfikir görünmektedir. Bazılı eserlerde de birleşik yazım tercih edilmektedir.

__________________

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

TDK Nasıl Yazılır

Türk Dil Kurumu'nun kısaltması olan TDK bazen Te-De-Ke, bazen Te-De-Ka şeklinde okunmaktadır.

Türk Dil Kurumu'nun resmi sitesi olan tdk.gov.tr'de görülmektedir ki kurum kendisinden bahsettiğinde "TDK'ya" değil "TDK'ye", "TDK'nın" değil "TDK'nin" şeklinde ince çekim eki getirmektedir.

Dolayısıyla TDK kısaltmasını Te-De-Ke diye okumak gerekir. Zaten Türk alfabesinin gereği de odur. Türk alfabesinde Ha, Ka, Aş diye okunan harf yoktur.

Yazarken de "TDK'ye", "TDK'yi", "TDK'nin" şeklinde yazmak hem TDK'nin bizzat tercih ettiği hem de doğru olan usuldür.

_______________________-

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Birebir Nasıl Yazılır

TDK ve Dil Derneği'ne göre "birebir" sözü hem ayrı hem birleşik yazılabilir. Hangi anlamda kullanıldığına bağlı.

Eğer bir derdin tam da aranan çaresi olmak, iyi gelmek anlamında kullanılıyorsa birleşik yazılır:

"Ihlamur, soğuk algınlığına birebirdir" derkenki gibi.

Eğer bu söz, eşleşme anlamında bir ikileme olarak kullanılıyorsa o zaman ayrı yazılır. "Ahmet ile Mehmet'in konuşması bire bir aynı" derkenki gibi.

Dolayısıyla şöyle denebilir: "bire-bir" sözü isim olarak kullanıldığında birleşik, sıfat ya da zarf işleviyle ikileme olarak kullanıldığında ayrı yazılır. TDK Sözlüğü ayrımı bu şekilde yapmaktadır.

____________________

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Haftaiçi Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna göre ve Dil Derneği yazım kılavuzuna göre bu söz ayrı yazılır yani "haftaiçi" yazımı yanlıştır. Doğrusu "hafta içi" şeklindedir.

TDK imla kılavuzunda sözün her ayrı haline de birleşik haline de rastlanmamakla birlikte TDK sözlükte "hafta içi" madde ayrı yazılmış olarak mevcuttur:

haftaiçi tdk

Nitekim TDK kurallarına göre "hafta-sonu" da ayrı yazılır. Bkz. Haftasonu Nasıl Yazılır

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Takvim Kaç Yılda Bir Tekrarlar

Bir yıl 365 gün olduğu için haftanın günleri her yıl bir gün kayar. Bir yıl Pazartesi başlarsa ertesi yıl Salı günü, ondan sonraki yıl Çarşamba günü başlar. Bu yüzden takvimlerin haftanın günleriyle eşleştiği 7'şer yıllık döngüler vardır.

Artık yıllar ise bu hesabı karmaşıklaştırır. Her 4 yılda bir 29 Şubat eklenince ertesi yılın ilk günü bir gün değil iki gün atar. Pazartesi'den Salı'ya değil Çarşamba'ya geçer.

Böylelikle, Çarşamba başlamış olan son yılın aynısı olan takvim 7 değil 6 yıl sonra gelmiş olur. Yani öne çeker. Fakat Salı günü başlayan takvimin döngüsü bozulur çünkü onun sırası savılmıştır. Bir döngü daha beklemesi gerekecektir. O döngüyü beklerken araya tekrar artık yıl girebilir. Artık yıldan önceki yılların takvimleri böyle olur. Haftanın günleri ancak 11 yıl sonra aynı gelir.

Bazen bu 7 yıllık döngülerin arasında iki artık yıl birden girebilir. 2000 yılının aynısı 7 değil 5 yıl sonra gelmiştir çünkü 2000 yılının kendi artık günü ve 2004 yılının artık günü bunu hızlandırmıştır.

Şöyle denebilir:

1- Artık günü olan yıllar (2000, 2004, 2008 vs) 5 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

2- Artık yılın ertesi yılları (2001, 2005, 2009 vs) 6 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

3- Artık yılın 2 fazlası olan yıllar (2002, 2006, 2010 vs) da 6 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

4- Artık yılın 3 fazlası olan yıllar (2003, 2007, 2011 vs) ise ancak 11 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır