akıl etmek etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
akıl etmek etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Akletmek Nasıl Yazılır

Günlük dilde "akletmek" diye söylenen söz TDK kurallarına göre "akıl etmek" şeklinde yazılır. Her ne kadar akıl kelimesinin aslı Arapça akl olsa da Türkçeye "akıl" şeklinde geçmiş olduğu için fiil de "akıl etmek" şeklinde yazılmaktadır. Dil Derneği yazım kılavuzu da "akıl etmek" yazımını doğru bulmaktadır. "Akletmek" yazımı yanlıştır. Akıl etmek mastarı cins isimdir. Bu nedenle küçük harflerle yazılır ve gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.



Bu ifadenin günlük dilde kullanımına ve literatürdeki basılı örneklerine dair ChatGPT tarafından getirilen sonuçlar da bu kuralın Türkçede yerleşmiş olduğunu göstermektedir:


"İyiliği yapıldıktan sonra anlamak kolaydır. Aklı başında olan bir insan zaten ondan önce akıl eder." - Peyami Safa, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu


"Kapıyı kilitlemeyi akıl etmedim ve evdeki değerli eşyalarımız çalındı."


Kaynak: OpenAI Chatbot.



RobertFuddBewusstsein17Jh

_______________


Tik İşareti Kopyala

Üslü Sayı Yazma

Heryer Nasıl Yazılır

Allah Arapça Yazılışı

Klavyede Şapkalı A Yapmak



Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.

Akletmek Nasıl Yazılır

TDK sözlüğünde ve Dil Derneği sözlüğünde "Akletmek" kelimesi yoktur, "Akıl etmek" vardır.



Dolayısıyla bu ifadede harf düşmesi nedeniyle birleşik kelime olduğu söylenemez. TDK, bu tür bir kaynaşma olmadığını, "akıl" kelimesinin bu ifadede de bir kalıp olarak kaldığını tespit etmiştir.



- Saate bakmayı akıl etmek

- Işığı açmayı akıl etmek

- Soru sormayı akıl etmek

- Sözlüğe bakmayı akıl etmek

yazımları doğrudur.



- Saate bakmayı akıletmek

- Işığı açmayı akletmek

- Soru sormayı akl etmek

- Sözlüğe bakmayı akl etmek

yazımları yanlıştır.



Literatürden örnek bir cümle verelim:



...çalıştı, fakat sonunda ne bu esrarlı meseleyi hal, ne yemek yemeği akıl etti; oracıkta uyuyakaldı...
27 Şubat 1950, Zafer



_______________

Tik İşareti Kopyala
Üslü Sayı Yazma
Heryer Nasıl Yazılır
Allah Arapça Yazılışı
Klavyede Şapkalı A Yapmak

Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.